اساس فرقه وهابیت را بدعت در مسائل اعتقادی و دشمنی با همه مسلمانان در راستای تحقق اهداف دشمنان اسلام تشکیل می دهد. این فرقه نوظهور پس از آن که در قرن دوازدهم هجری توسط محمد بن عبدالوهاب و محمد بن سعود جدّ آل سعود جان گرفت، توسط استعمار غرب به خصوص انگلیس، آمریکا و اسرائیل تقویت و تثبیت گردیده و در خدمت آنان برای تخریب اسلام و ایجاد تفرقه در بین مسلمین، بر مسلمانان تحمیل شده و به فعالیت خود ادامه داده است.
طبق مستندات تاریخی محمد بن عبد الوهاب علاقه زیادی برای مطالعه کتابهای ابن تیمیه داشته است و حتی برخی از کتابهای وی را هم خوانده و هم بازنویسی کرده است، لذا در افکار افراطی و تکفیری همچنین در انکار فضائل پیامبران الهی و اهل بیت پیامبر خدا(ص) کاملا از روش و اندیشه های ابن تیمیه تبعیت کرده است. افکار وی با اینکه بر خلاف افکار علمای اسلام در زمان خودش بود ولی به خاطر برخی زمینه ها مانند جهل مردم و نبود علمای بزرگ در نجد و اتحاد ابن عبد الوهاب با آل سعود و عوامل دیگر گسترش یافت.
علما اهل سنت هم در عصر و زمان ابن تیمیه و بعد از آن و هم در زمان محمد بن عبد الوهاب تا امروز با عقاید این گروه شدیداً مخالفت نموده و آنان را گمراه و منحرف و عقاید شان را مخالف با مبانی دین اسلام دانسته اند در این جا به برخی از نظرات علما اهل سنت اشاره می کنیم:
پس از درگذشت پیامبر گرامی ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ، و اصطکاک فرهنگ اسلامی با اندیشه های وارداتی رومی و ایرانی و هندی، پدیده نو اندیشی در دین، در مجامع علمی قد برافراشت و گروهی تحت عنوان اصلاح گران دینی و مبارزه با بدعت ها و پیرایه ها، مکتب هایی را پی ریزی کردند، که متأسفانه نه تنها به بدعت ستیزی نیانجامید، بلکه منشأ یک رشته بدعت های تازه بر پیکر دینی گردید.
تردیدی نیست که فرقه وهابیت که توسط محمد بن عبدالوهاب در قرن دوازدهم قمری ابداع و پایه‌گذاری شد، براساس عقاید ابن تیمیه و ابن قیم جوزی، هم در عرصه اعتقادات و هم در حوزة فقه و احکام در مقابل مسلمانان، اعم از شیعه و سنی، بلکه در حقیقت در برابر دین مبین اسلام قد علم کرده و با این بدعت، اسلام را منحصر به خود دانسته و سایر مسلمین را خارج از دین اسلام و محکوم به کفر و شرک کرده‌اند.
«ابن تیمیه» فقیه حنبلی و سلفی و مبتکر و بنیان‌گذار نظری، فرقه ی وهابیت است. پدر او روحانی معروفی بود که در عقاید و فقه، از مذهب «احمد بن حنبل» پیروی می‌کرد، از این جهت فرزند خود را به مدارس حنابله فرستاد تا فقه حنبلی را فرا گیرد. اما بسیاری از فتواهای ابن تیمیه مطابق هیچ یک از مذاهب چهارگانه اهل تسنن یعنی حنبلی، شافعی، مالکی و حنفی نبود. یکی از نخستین آثار او کتاب «العقیده» است که به نوعی خرق عادت در میان اهل سنّت محسوب می‌شود. وی در این کتاب به نقد و رد بسیاری از عقاید کلامی اشعری پرداخته و نسبت به آن باورها معترض است.
عقاید او را می‌توان در چهار بخش خلاصه کرد:
اکنون به پیشینه موسس این فرقه و سازمان دهنده اندیشه های سلفی (محمد بن عبدالوهاب) خواهیم پرداخت و نقش وی را در تکوین و تثبیت قدرت این فرقه جویا خواهیم شد.
در این بحث سه محور رابررسی خواهیم کرد:
1 . مروری برتاریخچه تفکر و عقاید وهابیت: عقاید و تفکرات مذهبی که اساس و اصول فرقه وهابیت را می‌سازد، قرن‌ها پیش بذر آن بوسیله بعضی از علمایی که خودشان را به مذهب حنبلی، (یکی از مذاهب اهل سنت) نسبت، می‌داده‌اند پاشیده شده و رفته رفته از حوزه فکری پدید آورنده آن، تجاوز نموده و بعضی از عوام نیز در دام و حصار این عقاید انحرافی و نفاق قرار می‌گیرند.
از آن جا که محمد بن عبدالوهاب عقاید خرافی خود را که بر خلاف عامه مسلمانان و در حقیقت همان عقاید ابن تیمیه بود منتشر می ساخت، بعد از فوت پدرش خواستند او را بکشند که به شهر خود (عینیه) فرار کرد و از آن جا به (درعیه) شهر مسیلمه کذاب گریخت و در درعیه با محمد بن سعود ـ جد آل مسعود که امیر آن شهر بود ملاقات کرد، قرار شد محمد بن سعود او را یاری کند و در عوض او نیز حکومتش را تأیید نماید، اولین کار او این بود که حکم به کفر و شرک و ترور امیر (عینیه) داد و سپس آل سعود را برای حمله به عینیه تشویق کرد، در اثر آن حمله تعداد زیادی کشته، خانه هایشان غارت و ویران شد و به نوامیس شان هم تجاوز نمودند، وهابیون به این ترتیب حرکت خود را به اسم نصرت و یاری توحید و محاربه با بدعت و شرک و مظاهر آن شروع کردند.[1]
