طبق مستندات تاریخی محمد بن عبد الوهاب علاقه زیادی برای مطالعه کتابهای ابن تیمیه داشته است و حتی برخی از کتابهای وی را هم خوانده و هم بازنویسی کرده است، لذا در افکار افراطی و تکفیری همچنین در انکار فضائل پیامبران الهی و اهل بیت پیامبر خدا(ص) کاملا از روش و اندیشه های ابن تیمیه تبعیت کرده است. افکار وی با اینکه بر خلاف افکار علمای اسلام در زمان خودش بود ولی به خاطر برخی زمینه ها مانند جهل مردم و نبود علمای بزرگ در نجد و اتحاد ابن عبد الوهاب با آل سعود و عوامل دیگر گسترش یافت.
«ابن تیمیه» فقیه حنبلی و سلفی و مبتکر و بنیان‌گذار نظری، فرقه ی وهابیت است. پدر او روحانی معروفی بود که در عقاید و فقه، از مذهب «احمد بن حنبل» پیروی می‌کرد، از این جهت فرزند خود را به مدارس حنابله فرستاد تا فقه حنبلی را فرا گیرد. اما بسیاری از فتواهای ابن تیمیه مطابق هیچ یک از مذاهب چهارگانه اهل تسنن یعنی حنبلی، شافعی، مالکی و حنفی نبود. یکی از نخستین آثار او کتاب «العقیده» است که به نوعی خرق عادت در میان اهل سنّت محسوب می‌شود. وی در این کتاب به نقد و رد بسیاری از عقاید کلامی اشعری پرداخته و نسبت به آن باورها معترض است.
عقاید او را می‌توان در چهار بخش خلاصه کرد:
اکنون به پیشینه موسس این فرقه و سازمان دهنده اندیشه های سلفی (محمد بن عبدالوهاب) خواهیم پرداخت و نقش وی را در تکوین و تثبیت قدرت این فرقه جویا خواهیم شد.
در این بحث سه محور رابررسی خواهیم کرد:
1 . مروری برتاریخچه تفکر و عقاید وهابیت: عقاید و تفکرات مذهبی که اساس و اصول فرقه وهابیت را می‌سازد، قرن‌ها پیش بذر آن بوسیله بعضی از علمایی که خودشان را به مذهب حنبلی، (یکی از مذاهب اهل سنت) نسبت، می‌داده‌اند پاشیده شده و رفته رفته از حوزه فکری پدید آورنده آن، تجاوز نموده و بعضی از عوام نیز در دام و حصار این عقاید انحرافی و نفاق قرار می‌گیرند.
مسلک وهابی منسوب به شیخ محمد فرزند «عبدالوهاب» نجدی است که این نسبت از نام پدر او «عبدالوهاب» گرفته شده است و به گفته برخی از دانشمندان، علت اینکه این مسلک را به نام خود شیخ محمد نسبت نداده‌اند یعنی «محمدیه» نگفته‌اند این است که مبادا پیروان این مذهب نوعی شرکت با نام پیامبر (ص) پیدا کنند و از این نسبت سوء استفاده نمایند.
